Enflasyon oranları yeniden artışa geçerken, yüzde 25’lik zammın yetersiz olduğuna dikkat çeken emekliler, bir dönem akaryakıtta uygulanan eşel mobil sistem gibi emekli aylıklarına her ay zam yapılması gerektiğini savunuyor.

Milliyet’e konuşan Emekliler Derneği Başkanı Satılmış Çalışkan, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine ilk 6 ayın enflasyon rakamlarıyla, geçmiş koşullara göre artış yapıldığını hatırlatarak, memurlara yapılan 8 bin 72 liralık seyyanen zammın emekli aylıklarına da yansıtılması gerektiğine işaret etti.

BİR ZAMANLARIN SÜPERLERİ 

Çalışkan, 14 milyon emeklinin aylığının asgari ücretin altında kaldığını, 2000 yılı öncesi emekli olanlarda asgari ücret altı aylık oranının yüzde 90’a çıktığını söyledi. Çalışkan, “Emekli maaşında ortalama 9 bin lira civarı.

Çoğunluk 9-10 bin lira bandında alıyor. 10 bin liranın üzeri parmakla sayılacak kadar. Bir zamanın ünlü süper emeklileri bile asgari ücretin altında kaldı” ifadelerini kullandı.

Asgari ücretin üçte birinden az geliri olanların “muhtaç” olarak kabul edildiğini anımsatan Çalışkan, “Dul ve yetimlerin yüzde 90’ı buna göre ‘muhtaç’ sayılıyor. O zaman biz de sosyal yardıma müracaat edelim” dedi.

5 LİRALIK ZAMLA 7500 LİRA 

Çalışkan, en düşük emekli aylıklarının 7 bin 500 liraya tamamlandığı düzenleme nedeniyle 7 milyon emeklinin zamdan yararlanamadığını söyledi.

Halen en düşük taban aylığının 5 bin 683 lira olduğunu, bunun üzerinin 7 bin 500 liraya tamamlandığını anlatan Çalışkan, “Birisine 2 bin, birisine bin, birisine 5 lira verip 7 bin 500 liraya tamamlıyorlar. 3 bin 600 günden emekli olan da 7 bin 200 günden emekli olan da aynı 7 bin 500 lirayı alıyor” şeklinde konuştu.

‘SENDİKA İSTİYORUZ’ 

Emekli örgütlerinin emekli aylıkları için pazarlık yetkisi olmadığına işaret eden Çalışkan, “Temsilcisi olmayan tek topluluk. Biz de sendikalaşmak istiyoruz.

Daha önce TBMM’ye iki kanun teklifi verdik, komisyonlarda reddedildi. Avrupa’da emeklilere sendika hakkı var. Bizde işçi konfederasyonları da emeklinin durumunu masaya getirmiyor” dedi.

‘TEK LÜKSÜMÜZÜ BİZDEN ALMAYIN’ 

Burdur’da 65 yaş ve üzerinin faydalandığı toplu taşımaya ücretsiz biniş hakkının, özel halk otobüsleri kooperatifi tarafından iptal edilmesiyle başlayan tartışmalara da değinen Çalışkan, “Özel otobüsler, devlet tarafından para yatırılmadığını söyleyip bu hakkı iptal ediyor.

Avrupa’da emekli kalkıp Türkiye’ye geliyor, tatilini yapıyor. Bizim tek lüksümüz otobüse binip Kızılay’a, Ulus’a gitmek. Mahallemizden dışarı çıkmayalım mı? Tek lüksümüzü elimizden almayın” ifadelerini kullandı.

EYT’LİLERİN YARISI ÇALIŞMAYI SÜRDÜRÜYOR 

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanarak emekli olanların yüzde 46’sı çalışmaya devam etmeyi seçti. Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre bu kişilerin sayısı 792 bini buluyor. Emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primiyle çalışmaya devam edenlerin yüzde 30’u İstanbul’da yaşıyor.

Öte yandan emekliler Temmuz ayında yüzde 25 zamlı maaşlarını aldı ancak en düşük emekli maaşında bir değişiklik yapılmadı. Peki en düşük emekli maaşında değişiklik ne zaman olur? Çalışmalar ne zaman başlayacak?

Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Normal şartlarda emeklilerimiz yatırdıkları prime göre emekli maaşı alıyorlar. Burada 2000 öncesi, 2000 ile 2008 arası ve 2008 sonrası şeklinde maaş hesaplamaları değişiyor.

Burada emeklinin kök maaşı 7500 TL’nin altındaysa devletimiz bunu tamamlayarak kendilerine ödeme yapıyor. Son yapılan zamlarla birlikte kök maaş hesabı ile asıl alınan maaş arasında bazı farklar oluşmuş oldu.

Eğer kişinin kök maaşı 6 bin TL ve altındaysa maaş artışı olmadı. Yani 6 bin TL maaş alıyorsa yüzde 25’lik artış 1500 TL’ye tekabül etti ve kişi 7500 TL almaya devam etti.

Bu sebeple emekliler kök maaşının ne olduğunu araştırmaya başladı. Burada aslında emeklilerimizin bugüne kadar yatırdıkları primle alabilecekleri maaşları kök maaşıdır.

HANGİ EK ÖDEMELER VERİLİYOR? 

Kök maaş üzerinden emeklilere ek ödeme var. Bu yüzde 2 ile yüzde 4 arasında bir ödemedir. Asgari geçim indirimi kalktıktan sonra emeklilerimize bu tutar verilmeye başlandı.

EMEKLİLER KÖK MAAŞLARINA NEREDEN BAKABİLİRLER? 

Emeklilerimiz bordrolarından SGK sistemine girerek kök maaşları ve devletin verdiği katkıyı görebilirler.

EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINA ARA DÖNEMDE BİR ZAM YAPILIR MI? 

Sayın Cumhurbaşkanı en düşük emekli maaşına ilişkin açıklamada bulundu. 5500 TL olan en düşük maaş 7500 TL’ye artırılmıştı. Sene ortasında en düşük emekli maaşı yükseltilmedi ama diğer emeklilere yüzde 25 artış yapıldı.

Aslında yüzde 25’lik artış 7501 TL ve üzerinde maaş alan kesime yapıldı diyebiliriz. 6 bin TL’nin altında maaş alan kişilere zam yapılmamıştı.Burada Cumhurbaşkanı sene başını işaret etti ve asıl maaş artışının bu zamanda olacağını söyledi.

Ekim ayında Meclis tekrar açılacak ve emekliye zam tekrar gündeme gelebilir. 7500 TL bir hayli düşük kaldı ancak son yapılan açıklamada yılbaşı işaret edilmişti.

Benim beklentim Meclis’in ekim ayında açılmasıyla birlikte en düşük emekli maaşı alanlara yapılabilir. Bu kesim toplam 15 milyon emekli içerisinde yüzde 60’lık kesime tekabül ediyor.

Yani 9 milyona yakın emeklimiz en düşük maaşı alıyor. Enflasyonist ortamda maaş düşük kalmış olabilir. Meclis’in açılmasıyla birlikte ek bir düzenleme yapılabilir.”