BIST, BIST 100 endeksinde 16:24:28 itibarıyla Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi'nin devreye girdiğini açıkladı. Pay Piyasasındaki tüm işlem sıralarında, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki (VİOP) Pay ve Pay Endekslerine dayalı sözleşmelerde ve Borçlanma Araçları Piyasası (BAP) Pay Senedi Repo Pazarında işlemler geçici olarak durduruldu.

Borsada yaşanan sert kayıplar sonrasında devre kesici uygulandı.

Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada, "Saat 16:24:28 itibarıyla Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi Devreye girmiştir. Borsamız Pay Piyasasındaki tüm sıralarda, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem gören pay ve pay endekslerine dayalı sözleşmelerde ve Borçlanma Araçları Piyasası Pay Repo Pazarı’nda işlemler geçici olarak durdurulmuştur." ifadeleri kullanıldı.

Borsa İstanbul'dan yapılan ayrı bir açıklamaya göre pay piyasasında sürekli işlem yöntemi uygulanan paylar, gayrimenkul yatırım fonları, girişim sermayesi yatırım fonları ve gayrimenkul sertifikalarında saat 16:44'de tek fiyat emir toplama, 16:49'da eşleştirme yapılacak ve 16:54'dan itibaren işlemlere kaldığı yerden sürekli işlem ile devam edilecektir. Pay Piyasasında tek fiyat işlem yöntemi uygulanan paylarda saat 16:44'de tek fiyat emir toplama yapılacak ve 16:54'den itibaren seans kaldığı yerden devam edecektir. Varant, sertifika, BYF ve yeni pay alma hakkı kuponu sıralarında işlemler 16:54'den itibaren kaldığı yerden sürekli işlem ile devam edecek.

VİOP'taki Pay ve Pay Endekslerine dayalı sözleşmeler ile BAP Pay Senedi Repo Pazarı'nda işlemler saat 16:54'de yeniden başlayacak.

BIST 100 'de günlük kayıp yüzde 5'e ulaştı. Bankacılık endeksindeki düşüş ise yüzde 6'yı aştı.

VİOP da taban seviyeyi gördü.

BDDK'dan 'sermaye' çalışması

TL'de yaşanan değer kaybı bankaların özellikle sermaye yeterlilik rasyosunu olumsuz etkiliyor. Bankacılık sektöründe sermaye yeterlilik rasyosu hesabı TL cinsinden yapılıyor. Ancak sektörün oldukça yüksek miktarda döviz kredisi dikkate alındığında, TL'nin değeri düştükçe döviz kredilerinin TL cinsi karşılığı yükseliyor. Bu yüzden sermaye yeterlilik rasyolarında (SYR) döviz kredilerinin, TL karşılığındaki ani yükseliş SYR'yi düşürücü etki yaratıyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), TL'deki değer kaybının banka sermaye yeterlilik rasyolarında (SYR) yarattığı tahribatı azaltacak önlemler üzerinde çalışıyor.

Konuya yakın üç bankacılık kaynağı, BDDK'nın, sermaye yeterlilik rasyosu hesaplamalarında kurun negatif etkisini azaltacak yöntemlerin değerlendirilebileceğini belirtirken, kamu bankalarına yapılması planlanan sermaye enjeksiyonunun da SYR'leri rahatlatacağını söylediler.

Bazı bankalar sorun yaşabilir

Kaynaklar ayrıca BDDK'nın üzerinde çalıştığı planının nihai olarak neye evrileceğinin henüz netleşmediğini söylediler.

Bankacılık kaynakları TL'deki değer kaybının SYR'yi düşürücü etkisini telafi etmenin bir yolunun döviz bazlı sermaye olduğuna dikkat çekerek, sermaye niteliğine sahip cın sıkıntı yaşayabileceğini kaydettiler.

 Bankacılık kaynakları, döviz bazlı sermayesi olan bankaların TL'deki değer kaybının etkilerinden kısmen korunduğuna dikkat çekerek, sermaye niteliğine sahip döviz cinsi borcu olmayan bankaların sıkıntı yaşayabileceğini kaydettiler.

BDDK verilerine göre bankaların 10 Aralık itibarıyla 158.5 milyar dolar karşılığı döviz cinsi kredisi bulunuyor.

Yüzde 12 olan alt sınıra yaklaşıyor

Bir bankacılık kaynağı TL'deki keskin değer kaybı nedeniyle bazı kamu bankalarında SYR'nin yüzde 12 olarak belirlenen alt sınıra yaklaşabileceğini ifade ederek, "BDDK şu anda bunun üzerinde çalışıyor. Yani kurun SYR'ye negatif etkisini azaltacak önlemler üzerinde çalışıyor" dedi.

Bankacılık sektörünün, TL'deki değer kaybının büyük bölümünün henüz finansal tablolara yansımadığı ekim ayı verilerine göre, sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 17 seviyesindeyken, bu oran kamu mevduat bankalarında yüzde 15, yabancı ve yerli özel mevduat bankalarında yüzde 18 seviyesindeydi.

Uluslararası düzenlemelerde SYR için alt sınır yüzde 8 olarak belirlenirken, BDDK Türkiye'deki bankalarına yüzde 12 alt limit uyguluyor.