SON DAKİKA



Haber > Ekonomi > Aktaş'tan akaryakıt ve ekmeğe zam uyarısı: İndirimi silip süpürdü

Aktaş'tan akaryakıt ve ekmeğe zam uyarısı: İndirimi silip süpürdü

15 Şubat 2022 Salı - 11:37




Ekonomist Alaattin Aktaş, köşe yazısında akaryakıt ve ekmek fiyatına gelen zamların Şubat ayı enflasyonuna yapacağı etki konusunda uyardı. Aktaş, "KDV indirimini silip süpürdü" dedi.





TÜİK tarafından Ocak ayında enflasyon yüzde 11.10 olarak açıklanmıştı. Yıllık enflasyonun yüzde 48,69 olurken, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Nisan ayında zirve beklediğini söylemişti. Artan gıda fiyatlarına karşı Cumhurbaşkanı Erdoğan yüzde 8'lik KDV'nin yüzde 1'e düşürüldüğünü açıklarken, ekonomist Alaattin Aktaş'tan dikkat çeken uyarı geldi.

Akaryakıt fiyatlarına ve ekmek fiyatlarına yapılan zamların KDV indirimini şimdiden süpürdüğünü belirten Aktaş, Şubat ayı enflasyonunu puan puan hesapladı.

Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş'ın köşe yazısında ilgili bölüm şu şekilde:

Ekmeğe gelen yüzde 30 dolayındaki zam, şubat ayı TÜFE artışına 0.76 puan kadar bir etkide bulunacak. Dolayısıyla ekmek zammı, temel gıdada KDV indirim sayesinde sağlanacak ve teoride en fazla 0.71 puanı bulacak olumlu etkiyi yok etmiş durumda.

Dün de vurgulamıştım; ekmek, KDV oranı zaten yüzde 1 olduğu için son indirimden etkilenmiyor. Üstelik şubat ayında ekmeğe çok yüklü zam geldi.               


Bazı illerde çok yüksek oranlı zamlar var; bazılarında düşük oranlarda zam yapıldı. Henüz hiç zam yapmayan iller de bulunuyor ama sanki buralarda da zammın eli kulağında.             

İşte o yüzden şubat ayı ekmek zammında ortalama oranı yüzde 30 olarak varsayabiliriz.       

Ekmekteki yüzde 30’luk zam, TÜFE’yi nasıl etkiler, bu aşamada soru budur...          

Ekmeğin TÜFE içindeki ağırlığı yüzde 2.54 düzeyinde. Öyle ki ekmek bu oranla TÜFE içinde benzinli otomobil, kira ve sigaradan sonra en fazla ağırlığa sahip dördüncü kalem.           

Şubat ayındaki yüzde 30’luk zam, yüzde 2.54’lük ağırlığa göre TÜFE’yi tek başına 0.76 puan yukarı iten bir etki doğuracak. Ekmeğe ocak ayında genel artış oranı olan yüzde 11.10’dan daha az, yüzde 5.40 zam geldiği için 0.76 puanlık görünür etki biraz daha düşük olabilir.          


Ekmek zammı yüzde 30’da kalsa ve TÜFE’ye etkisi 0.76 puan olsa bile temel gıdadaki KDV indirimiyle oluşacak 0.71 puanlık olumlu etki sıfırlandı!             

Kaldı ki KDV’den gelebilecek 0.71 puanlık olumlu etki, bu indirimin hiçbir suistimal olmaksızın uygulanacağı varsayımına dayanıyor. Oysa herkes biliyor ki bu indirimin fiyatlara eksiksiz yansıması kesinlikle söz konusu olmayacak. Dolayısıyla bu vergi indiriminin olumlu katkısını zaten 0.71 puan olarak göremeyeceğiz. 0.71 puan, teorik bir düzeye işaret ediyor, pratikte bu oran çok daha aşağıda oluşacak.         

Ama hadi varsayalım herkes çok dürüstçe uyguladı bu indirimi; bir yanda ekmek kaynaklı 0.76 puanlık yukarı yönlü etki, diğer yanda 0.71 puanlık aşağı etki, sonuçta TÜFE yine artacak, yine artacak...               

AKARYAKITTAN DA ŞİMDİDEN 0.52 PUAN

Şubatın tümüne ilişkin tahminimizi henüz yapmadık ama 14 Şubat itibarıyla oluşan bir başka zam kaleminin etkisine de değinelim.        


Akaryakıtta aybaşından beri uygulanan fiyatlar ve mevcut fiyatın ay sonuna kadar değişmeyeceği varsayımıyla yaptığımız hesaplama bize şu sonucu veriyor.    

Şubat ayında benzine yüzde 10, motorine yüzde 10.54, otogaza yüzde 11.79 zam gelmiş durumda. (Bu oranların ay ortalamalarının kıyaslamasıyla bulunduğunu belirtelim.)        

Bu zam oranları söz konusu ürünlerin ağırlıklarına uygulandığında üç kalemden şubat enflasyonuna yansıma 0.52 puan olarak gerçekleşecek.      

Bir kez daha belirtelim; bu hesaplama mevcut fiyatların ay sonuna kadar değişmediği varsayımına dayanıyor.         

EKMEK+AKARYAKIT=1.28 PUAN


Ekmek zammından 0.76 puan, akaryakıttan da 0.52 puan geldiği takdirde yalnızca bu iki kalemin şubat ayı TÜFE artışına etkisi 1.28 puanı buluyor.    

Gıdadaki KDV indirimi tam olarak uygulansa sağlanacak avantaj 0.71 puan, bu iki kalemden gelecek etki 1.28 puan.          

Tablo öylesine net ki... Şubatta enflasyonun eksi geleceğini bekleyenler, eğer gerçekten inanarak bekliyorlarsa, TÜİK 3 Mart’ta şubat ayı oranını açıkladığında büyük bir hayal kırıklığına uğrayacak."

Beğendim
0
Sevdim
0
Beğenmedim
0
Üzgün
0
İnanılmaz
0

VİDEO

SON DAKİKA

ÇOK OKUNANLAR

© 2020 www.karadenizgazete.com.tr | Karadeniz Gazetesi bir Güçlü Ticari Ve Sınai Ürünler Pazarlama Ticaret Ve Sanayi Anonim Şirketi ‘dir.

Giriş Yap