Azerbaycan'ın II. Dağlık Karabağ Savaşı'nı yalnızca 44 günde kazanıp Ermenistan'ı hezimete uğratması, Güney Kafkasya'daki dengeleri kökünden değiştirdi. Türkiye'nin dünya çapında şöhrete sahip silahlı insansız hava aracı Bayraktar TB2'nin başrol oynadığı zafer, bölgedeki bir ülkenin tüylerini diken diken etmeye yetti: İran.

Dağlık Karabağ'da işgal altındaki topraklar bir bir kurtarılırken, İran'ın kuzeyinde yaşayan Azeriler sınır hattına gelerek sevinç gösterilerinde bulundu. Azerbaycan ordusunun tarihi zaferiyle İran sınırının 130 kilometrelik bölümü el değiştirdi ve sınırın tamamını Bakü yönetimi kontrol etmeye başladı.

Savaşın sona ermesiyle İran ilk hamlesini yaptı ve Azerbaycan sınırında askeri tatbikata girişti. Dağlık Karabağ yıllarca Ermenistan işgali altındayken hiçbir tatbikat yapmayan İran'ın birdenbire Azerbaycan sınırında gövde gösterisine girişmesi, bir anda gündemi değiştirdi. Tahran yönetimi, resmi açıklamalarında Azerbaycan'ın burnunun dibinde giriştiği 'savaş oyunu'nun hiç de inandırıcı olmayan şekilde teröristlerine karşı gerçekleştiğini savundu.

Sınırdaki hareketliliğe ilk dikkat çeken isim, Azerbaycan lideri İlham Aliyev oldu. Aliyev, İkinci Dağlık Karabağ savaşının yıldönümünde tatbikatın zamanlamasına dikkat çekti, "Bunu bir zaman kesitinde analiz ettiğimizde bunun hiçbir zaman olmadığını görüyoruz. Neden şimdi ve neden bizim sınırımızda? Bu soruları ben değil, Azerbaycan toplumu soruyor. Bu soruyu dünyadaki Azerbaycanlılar soruyor" dedi.
Aliyev'in açıklamalarından saatler önce ise, İran'ın dini lideri Hamaney Azerbaycan'ı hedef alan Twitter mesajları paylaştı. Hamaney video mesajında, Hazar Denizi kıyısındaki sorunun çözümünde yabancı orduların bulunmasına izin verilmemesini istedi. Azerice olarak da paylaşılan mesajların adresi açık şekilde Bakü'ydü:

"Kuzeybatı İran'ın sorunlarında İran silahlı kuvvetleri akıllıca ve sert hareket ediyor. Başkalarının akıllıca hareket etmesi ve bölge için sorun çıkmasına izin vermemesi daha iyi. Kardeşleri için kuyu kazanlar kuyuya kendileri düşüyor."
 

DİNMEYEN GERİLİM

Türkiye ve Azerbaycan, İran'ın tankları sınıra getirmesine birlikte tatbikat düzenleyerek yanıt verdi. Söz konusu hamle, Tahran'da Bakü'ye karşı var olan öfkeyi daha da artırdı.

İran'ın asıl rahatsızlığı, alt üst olan bölgesel dengelerde Türkiye'nin sahneye çıkmasıydı. İran'da iktidara yakın olan medya Türkiye'nin bölgede artan etkisini günlerce eleştirdi ve Ankara'nın Tahran ile Erivan'ın bağlantısını kesmeyi hedeflediğini yazdı.

İran Devrim Muhafızları'na çok yakın bir savunma gazetecisi olan Hüseyin Daliryan, Twitter paylaşımında İran'ın Azerbaycan'daki kritik hedeflere bin füze göndererek çatışmayı bir günde bitirme gücü olduğunu yazdı.

2021 sonbaharından bu yana gerilim hiç dinmedi, İran Azerbaycan sınırında yeni tatbikatlar yaptı. İran askeri güç gösterisiyle Azerbaycan'ı kontrol etmeyi denedi ancak bir sonuç alamadı.