İç savaşın 2011 yılından bu yana sürdüğü Suriye’de göstericiler yeniden sokağa çıktı. Ülkede yıllardır süren ekonomik sıkıntıların ayaklanmanın başladığı bölgelerde bardağı taşırdığı belirtilirken, Suriyelilerin yüzde 90’ının yoksullukla mücadele ettiği öğrenildi.

BBC Orta Doğu Editörü Jeremy Bowen’ın haberine göre, Suriye'nin güneyinde 2011 yılında Devlet Başkanı Beşar Esad'a karşı ayaklanmanın başladığı bölgelerde göstericiler yine sokaklarda.

Gösteriler o zamankiler gibi kitlesel değil ama sloganlar aynı. Eski hoşnutsuzluklar yok olmuş değil. Bu kez bardağı taşıran yiyecek sıkıntısı oldu.

Suriye, yabancı gazetecilere her zamankinden daha kapalı fakat bütün haberler sıkıntı içindeki hayatların daha da zorlaştığına işaret ediyor. Savaş ise iki dünya savaşının toplamından uzun sürdü ve hala bitmiş değil.

ABD'nin tahminlerine göre 2011 yılından bu yana yaşanan iç savaşta yaklaşık 700 bin kişi öldü ve hayatta kalabilenlerin yüzde 90'ı yoksulluk içinde yaşıyor.

Savaşın Suriye ekonomisine verdiği zararın boyutlarını kimse tam olarak bilmiyor. Bir tahmine göre yıkımın boyutları 630 milyar dolar civarında.

Kalabilen şeyler de yeni ve derin bir krizin altında eziliyor.

KORONA VİRÜS ETKİSİ

Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyonu sorumlusu Mark Lowcock bütün bunların sonucu olarak, "Suriyeliler bundan bir ya da iki yıl öncesinde olmadığı kadar kitlesel bir şekilde açlıkla karşı karşıya" diyor. Ve bütün bunların sadece Suriye'de değil bütün dünyada Covid-19 salgınının ekonomik sonuçları kendisini göstermeye başladığına dikkat çekiyor:

"Küresel düzeyde, gezegenimizde açlıkla yüz yüze olan insan sayısının ikiye katlanacağını tahmin ediyoruz."

Suriye'de gıda fiyatları geçen yıla kıyasla ikiye katlanmış.

Koronavirüs salgınının dünya çapında yol açtığı ekonomik daralmanın bunda giderek artan bir rolü var fakat asıl temel faktör komşu ülke Lübnan'da bankaların çöküşün eşiğine gelmiş olması.

Suriye Lübnan'ı hep dış dünya ile bağlantı kurmakta kullanageldi. Lübnan Merkez Bankası, bankaların batmasını önlemek amacıyla çok katı bazı sınırlamalar getirince, Suriye parası baş aşağı yuvarlandı.

Elinizde Suriye Lirası varsa, değer kaybının boyutları dehşet verici.

Bir iş sahibi olacak kadar şanslı olanlar açısından bakıldığında bile ülkedeki ortalama maaş olan 50 bin Suriye Lirası'nın İngiliz Sterlini karşısındaki değeri 2019 yılı sonunda 50'yken şu anda 12'ye düşmüş bulunuyor.

ABD'NİN YENİ AĞIR YAPTIRIMLARI

Bunu şimdi yeni bir darbenin izlemesi beklenebilir. Bu hafta ABD Suriye'ye yeni yaptırımlar uygulamaya başladı.

Yaptırımları düzenleyen yasa ABD'nin politik hedefini "Beşar Esad hükümetini Suriye halkına yönelik canice saldırılarını durdurmaya zorlamak ve Suriye'de hukukun üstünlüğü, insan hakları ve komşularıyla barış içinde bir arada yaşama ilkesine saygılı bir yönetime geçişi desteklemek için diplomatik ve ekonomik baskı yöntemlerine başvurmak" olarak tarif ediliyor.

Yeni yaptırım yasası Esad yönetiminin yanı sıra onun Rusya'yla birlikte en önemli müttefiki olan İran'ı da hedef alıyor.

ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran'ı ülkelerinin Ortadoğu'daki bir numaralı düşmanı olarak görüyor ve ona yönelik bir "azami baskı" kampanyası yürütüyorlar.

Yasanın harfiyen uygulanması halinde yeni yaptırımlar, Suriye ekonomisinden geriye kalabilenlerin çoğunu silip süpürebilir.

Ekonomik yaptırımlar genellikle zarar vermeyi hedeflediği kesimlerden çok desteklendiği farz edilen kesimlerin canını yakan kaba bir silah.