Cumhuriyetçi Parti'den aday olup 2016'nın kasım ayında başkan seçilen Donald Trump, ABD kamuoyunda en fazla azil tartışmasına konu olan Amerikan  başkanlarından biri oldu. Trump hakkındaki ilk azil talepleri, 2017'nin ocak  ayında başlayan başkanlığının ilk aylarında gündeme geldi.

Aralık 2017'de Demokrat Partililer, ABD başkanının yabancı ülkelerden  ödeme almasını yasaklayan anayasa maddesini ihlal ettiği, 2016 başkanlık  seçiminde Rusya ile gizli anlaşma içinde olduğu, gizli anlaşmanın  soruşturulmasını engellediği ve neonazizm ile nefret suçlarıyla bağlantılı olduğu  iddiasıyla azil sürecini başlatma girişiminde bulundu.
 
ABD Kongresi'nin iki kanadı olan Temsilciler Meclisi ve Senato'da o  dönemde Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olması nedeniyle Demokratlar, Temsilciler  Meclisi'ndeki oylamada başarılı olamadı.



 
Trump'ın adaleti engellediği, başka ülkelerin yönetimleriyle  ilişkileri gibi suçlamalarla sonraki yıllarda da azil tartışmaları devam etti.
 
Trump'ın eski avukatı Michael Cohen'in geçen yıl mahkemede ABD Başkanı  aleyhine ifade vermesiyle azil tartışmaları alevlendi. Başkan'ın geçmişte ilişki  yaşadığı iki kadına seçim döneminde "sus payı" olarak ödeme yaptığı ve bu parayı  seçim kampanyasında toplanan bağışlardan verdiği iddiası, Trump'ın seçim  kampanyası kurallarını ihlal ettiği ve dolayısıyla yargılanabileceği tezini gündeme taşıdı. Ancak yasal azil süreci yine ilerlemedi.
 



SON OLAY ZELENSKIY GÖRÜŞMESİ
 
Son olarak Trump'ın Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile 25 Temmuz'da  yaptığı telefon görüşmesinde, Zelenskiy'den, Demokrat Parti'nin başkan adayı olması ihtimali bulunan Biden'in oğlunu soruşturmalarını istediği öne sürüldü.
 
ABD basını, Trump'ın Ukrayna liderine sadece Biden ve ailesini  soruştururlarsa yardım edeceğini şart koştuğunu iddia etti. Trump ise Ukrayna'ya 400 milyon dolarlık yardımın telefon görüşmesinden önce  askıya alındığını  söyledi ve telefon görüşmesinin dökümlerini yayımlattı.



 
Temsilciler Meclisi'nin Demokrat Partili Başkanı Nancy Pelosi, telefon  görüşmesinde Trump'ın, ABD'nin ulusal güvenliğine zarar verdiğini belirterek, ABD Başkanı hakkında resmi azil soruşturması sürecine başladıklarını 24 Eylül'de duyurdu.
 
AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
 



ABD Anayasası, başkanın yargılanması ve suçlu bulunursa görevden  alınmasına izin veriyor. Ancak bugüne kadar ülke tarihinde hiçbir başkan bu  şekilde görevinden alınmadı.
 
Anayasaya göre, "vatana ihanet, rüşvet ve diğer büyük suç ile kusurlu  davranışları sergileyen" başkan yargılanabiliyor. Bu süreç için ilk adımda en az  bir Temsilciler Meclisi üyesi Adalet Komitesine başvuru yapıyor. Başvuru komitede  kabul edilirse komisyonda hazırlanan taslak Temsilciler Meclisi'nde oylamaya  sunuluyor.
 
Dava taslağının, Temsilciler Meclisi üyelerinin çoğunluğunun oyunu  alması gerekiyor. Burada salt çoğunluğun kabul oyu vermesi durumunda süreç  Senato'ya geçiyor.



 
Bu süreçte Senato üyeleri jüri görevini, Yüksek Mahkeme Başkanı yargı  sürecinin başkanlığını, Temsilciler Meclisindeki bir grup milletvekili de  savcılık görevini yerine getiriyor. Yargılanan başkanın ise savunma avukatı  bulunuyor.
 
Yargılama sürecinin sonucunda Senato'da oylama yapılıyor. Bu oylamada  100 sandalyeli Senato'nun üçte ikisinin (en az 67 üyenin) yargılanan ABD başkanını suçlu bulması durumunda başkan görevinden azlediliyor. Azille birlikte  başkanın yerine başkan yardımcısı görevi devralıyor.
 
AZİL SÜRECİNE GİREN İLK BAŞKAN ANDREW JOHNSON
 
ABD tarihinde görevinden uzaklaştırarak yargılanması gündeme gelen ilk  devlet başkanı 1865-1869 tarihlerinde bu görevi yürüten Andrew Johnson oldu. 
 
Demokrat Partili Johnson, Amerika iç savaşının ardından Cumhuriyetçi  Savaş Bakanı Edwin Shanton'ı görevden aldı. Temsilciler Meclisi ise Johnson'ın bu  davranışını "federal yasaların ihlali" olarak niteledi ve olayı Senato'ya taşıdı.
 
Johnson'ın görevinden uzaklaştırılması için o dönem 36 senatörün  devlet başkanının suçlu olduğuna dair oy vermesi gerekiyordu, ancak bu sayı 35'te  kaldı ve Johnson görevine devam etti.
 
CLİNTON AZİL SÜRECİNDE İKİNCİ BAŞKAN
 
1998'de Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky ile ilişkisi ortaya çıkan  ABD Başkanı Bill Clinton, başkanlık yeminine rağmen yalan söylediği ve adaleti  engellediği suçlamasıyla azil sürecine maruz kaldı.
 
O dönem Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi,  Clinton için azil sürecini başlattı. Ancak Senato'da azil için gereken üçte iki  çoğunluk sağlanamadığı için Clinton görevine devam etti.
 
AZİL SÜRECİNDE İSTİFA ETTİ
 
Ülke tarihindeki bir başka azil olayı ise 1970'lerde gündeme gelmişti.  Watergate skandalının ortaya çıkmasıyla dönemin Cumhuriyetçi Başkanı Richard  Nixon hakkında "Demokratları sabote ettiği, yargıyı yanılttığı, delil kararttığı"  iddialarıyla yargı süreci başladı.
 
Nixon, azledilmesi ihtimali artında yargı süreci devam ederken istifa  etti.