Çin'in Şangay kentindeki Fudan Üniversitesi'nin Avrupa ayağını oluşturacak olan kampüsün 2024 ylında hizmet vermeye başlaması ve 6 bin kadar öğrenciye ekonomi, uluslararası ilişkiler, tıp ve teknik bilimler alanlarında eğitim verilmesi amaçlanıyor.

Budapeşte yönetimi kampüsün kurulması için yaklaşık 2 milyon euroluk destekte bulunmaya hazır olduğunu açıkladı.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın sözcüsü Zoltan Kovacs The Times gazetesine yaptığı açıklamada Fudan Üniversitesi'nin Budapeşte kampüsünün Macaristan'ın eğitim standardını yükselteceğini, Çin'in ülkeye yönelik yatırımlarına ivme kazandıracağını ve ülkesine bölgesel bir bilgi merkezi olma fırsatı tanıyacağını kaydetti.

Ancak son dönemde orta ve doğu Avrupa'da yatırımlarını arttıran ve akademik alanda nüfuzunu genişleten Çin'in bu projesinin ve Avrupa üniversitelerinde kurduğu 100'den fazla Konfiçyüs Enstitüsü'nün arkasındaki sebepler bazı çevrelerce endişe ile karşılanıyor. Yapılan eleştirilerde özellikle Çin Komünist Partisi'nin akademik kurumlar üzerinde güçlü ideolojik kontrol kurduğuna dikkat çekiliyor.

Budapeşte kampüsü tamamlandığında, Çin üniversitelerinin sınırları dışındaki üçüncü ayağı olacak. Halen Pekin Üniversite'nin İngiltere'deki Oxfordhire bölgesinde işletme okulu, Xiamen Üniversitesi'nin ise Malezya'da bir kampüsü bulunuyor.

Başbakan Orban'ın Çin'le yakınlaşma eğilimi kaygı veriyor

Çin'in Avrupa kıtasındaki "yumuşak gücünü" arttırma girişimlerinin yanı sıra eleştirilen bir başka durum da Başbakan Orban'ın Çin'e yakın ilişkiler kurmak istemesi olarak göze çarpıyor.

Orban'ın daha önce Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalarda Çin'in çıkarlarına destek sunması ve 5G mobil telekomunikasyon ağının geliştirilmesinde güvenlik kaygılarına rağmen Çinli Huawei şirketini ülkesine davet etmesi Batılı ortaklarını endişelendiriyor.

Orban'ın Fudan üniversiteninin yeni atılımına kucak açması Macaristan'daki eğiim politikasıyla ilgili bazı kaygıları da gündeme getirdi. Getirilen eleştirilerde Orban'ın yaklaşımının milliyetçi ve muhafazakar görüşleri teşvik ettiği belirtiliyor.

Ayrıca George Soros tarafından Budapeşte'de kurulan Orta Avrupa Üniversitesi'nin 2018 yılında Viyana'ya taşınmasına yol açan kararı antisemitizm tartışmalarını tetiklemişti. Orban'ın Çin'le kurduğu yakın ilişkinin tek parti rejiminin akademik alanda kontrolü ele almasının yolunu açabileceği de dile getirilen eleştiriler arasında.

Demokrasi, özgürlük ve insan hakları konularında araştırmalar yapan sivil toplum örgütü Freedom House'un geçtiğimiz günlerde yayımladığı ve ağırlıklı olarak Orta ve Doğu Avrupa ülkelerindeki yönetim ve parlamenter rejimleri masaya yatırdığı "Geçiş Dönemindeki Uluslar" (Nations in Transit) adlı raporunda "AB üyesi Macaristan'ın artık demokrasiyle yönetilmediği" ifadesi yer almıştı.