Ülkemizdeki veriler çocukluk çağında görülme oranının %2 ile %16 arasında değiştiğini göstermekte olan halk arasındaki adı ile kıl kurdu, literatürdeki adı ile E.vermicularis, sıklıkla çocukluklarda görülen fakat her yaş grubunda olabilen, özellikle kalın bağırsak ve makat bölgesine yakın alanlarda yerleşen bir bağırsak parazitidir.

Aile içerisinde, yurtlar, yuvalar, ana okulları, bakım evleri, kışlalar, yatılı okullar, huzurevleri gibi kalabalık yaşanılan yerlerde kişisel temizlik, çevre temizliği ve gıda güvenliğine gereken özen gösterilmez ise kişiden kişiye kolaylıkla taşınır.

Bağırsaklarında bu paraziti taşıyan insanlar bulaştırmada kaynak olurlar ve onlardan dışkı ya da bulaşma olmuş eller ile yayılan, gözle görülemeyecek kadar küçük parazit yumurtalarının ağız ya da burun yolu ile alınması ile de başka kişilere bulaşır.

Parazitin dişi formunun bağırsakta serbest dolaşırken yumurtlamanın yaklaşması ile rektuma doğru hareket etmesi, yumurtlama zamanında da makattan çıkarak en yakın alana yumurtalarını bıraktıktan sonra ölmesi vücuttaki çoğalma döngüsünü oluşturur. Bu süreç hastalara özellikle geceleri olan makatta kaşıntı şeklinde yansır. Nemli ortamlarda yumurtalar 2 haftadan daha uzun süre kadar canlı kalabilirler ama ısıya duyarlıdırlar, kolaylıkla ölürler. Makat bölgesi çevresine temas etmiş ama iyi yıkanmamış eller, bu ellerin temas ettiği yiyecek-içecekler, ortak kullanılan asansör düğmeleri, kapı kolları gibi alanlar, parazit bulaşmış ellerin burun ya da ağıza teması ile kişiden kişiye taşınır. Yatak örtüleri ve çarşafların silkelenmesi ile etrafa saçılan yumurtaların ağız-burun yoluyla alınması da mümkündür. Yumurtaları yüzeyleri tutunmalarını sağlayacak özelliktedir ve bu durum bulaşmasını kolaylaştırır.

Makatta kaşıntı, karın ağrısı, iştahsızlık, ateş gibi belirtiler yanında uykusuzluk, diş gıcırdatma, öksürük, idrar kaçırma gibi başka sistemleri ilgilendiren şikayetlere de neden olabilir. Parazitlerin vajene ilerlemesi ile akıntı, vajinal kaşıntı da oluşturabilir.

Parazitin dışkıda direkt görülmesi, dışkının ya da makattan bant yöntemi ile alınan örneğin mikroskobik incelemesi ile tanı konulur.

Tedavisinde parazit ilaçları kullanılır. Tedavide en önemli ve kilit noktalar, yaşanılan ortamda kaynak olarak bulunan diğer kişilerin de saptanması ve tedavi edilmesi, ayrıca otoenfeksiyon dediğimiz kişinin kişisel hijyenine dikkat etmemesi nedeniyle kendisinde bulunan parazit yumurtalarını tekrar tekrar yine kendisine bulaştırmasın engellenmesidir. Bu engellenmez ise döngü devam eder ve iyileşme mümkün olmaz.

Pek çok enfeksiyon hastalığında olduğu gibi kıl kurdunda da el hijyeni ve kişisel hijyen hastalığın önlenmesi açısından çok önemlidir.

Sağlıcakla kalın.