İdrarın ilk süzülme yeri olan böbreklerden, idrarın atıldığı üretra dediğimiz boşaltım alanına kadar ki yola idrar yolu ve bu sistemin herhangi bir yerinde oluşan enfeksiyonlara da idrar yolu enfeksiyonu diyoruz.

İdrar yolu enfeksiyonlarında; idrar yaparken ağrı, yanma, sızı, sık idrara çıkma, kanlı idrar, idrar yaptıktan sonra dahi sıkışıklık hissi, sıkışıklık hissine rağmen az idrar yapma ya da yapamama, idrar renginde bulanıklık ya da kötü koku, yan ağrısı, karın alt kısmında ağrı, ateş, halsizlik, bulantı-kusma gibi şikayetler görülür. Şikayetler, idrar yolunun etkilenen bölgesine göre farklılık gösterir. Böbrekler etkilemişse yan ağrısı, bulantı, kusma, ateş daha ön planda iken, mesane etkilendiğinde az az ve sık idrara çıkma ile idrar yaparken yanma daha ön plandadır.

İdrarın atılımını sağlayan son kısım(üretra) kadınlarda kısa olduğundan, idrar yolu enfeksiyonu kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Erkeklerde anatomik olarak üretra uzun olduğu için mikroorganizmanın idrar yolundan girerek mesaneye ulaşması daha zordur.

Mesane ya da böbreklerdeki yapısal bozukluklar, taş, diyabet gibi bazı kronik hastalıklar, herhangi bir nedenle oluşan tıkanıklıklar, kateterler ve sonda kullanımı enfeksiyona zemin hazırlar. Kadınlarda cinsel ilişkili ile bağlantılı gelişen enfeksiyonlar da söz konusudur.

Tanı, hastanın şikayetleri ve hikayesi, muayene bulguları, idrar tahlili ve idrar kültürü ile konur. Yapısal bozukluk, tıkanıklık ve taş gibi bir neden düşünülüyorsa da ultrason ve tomografi gibi radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılır.

İdrar akışının sağlanması, idrar yoğunluğunun normal sınırlarda olması ve taş oluşumunun engellenmesi açısından bol sıvı ve özellikle su tüketilmesi önemlidir. Su tüketimi hem enfeksiyon oluşumunu azaltır, hem de oluşmuş bir enfeksiyonun mekanik etki ile iyileşmesine katkı sağlar.

Gebeler, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar, idrar yoluna girişimsel işlem yapılacak olanlar için bu enfeksiyonlar özellikle önemlidir ve diğer hastalar gibi onlar da mutlaka tedavi edilmelidir. Erkeklerde prostat sorunları, kadınlarda vajinal hastalıklar idrar yolu enfeksiyonuna benzer şikayetlere neden olabilir ve ayırıcı tanı yapılmalıdır.

Tedavi seçenekleri ve tedavi süresi, enfeksiyonun hangi seviyede olduğuna ve enfeksiyona neden olan mikroorganizmaya göre değişir. Sıklıkla bağırsakta, ciltte ve vajinada bulunan bakteriler ya da mantarlar yakın komşuluk yolu ile idrar yolunda enfeksiyona neden olurlar. Olası etkenler düşünülerek başlanan tedaviler, idrar kültürü sonuçları ile yeniden değerlendirilir ve düzenlenir.

Diğer tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi idrar yolu enfeksiyonlarında da kişisel hijyen önemlidir. Su tüketiminin; hem böbrek taşı, hem de enfeksiyon oluşumunun önlenmesi ve tedaviye katkı sağladığını da bir kez daha hatırlatmış olalım.

Sağlıcakla kalın.