Akciğer dokusunun virüsler, bakteriler ve daha az oranda
mantarlar ya da parazitlere bağlı enfeksiyonlarına pnömoni yani zatürre
diyoruz.
Zatürre, dışarıdan solunum ya da damlacık yolu ile bulaşan
pek çok virüs ve bakteriyle oluşabileceği gibi, dışarıdan alınmaya gerek
olmadan, boğazımızda bulunabilen bakterilerin akciğere ulaşmasıyla da meydana
gelebilir. Peki neden boğazımızdaki bakterilerle bile akciğer enfeksiyonu
oluşabilmesine rağmen herkes zatürre olmaz? Çünkü burada etkili olan bir kaç
faktör herkeste aynı değildir.
Bunlardan ilki akciğerin savunma mekanizmasıdır. Üst solunum
yollarındaki mikroorganizmalar ve tükrüğün akciğere ulaşmasını engelleyen ses
tellerinin kapatma mekanizması, öksürük refleksi, solunum sistemindeki bir
mikroorganizmanın daha aşağıya ulaşmasını engelleyen ve yukarı hareketle
uzaklaştıran titrek tüylerin ve sıvıların varlığı ile akciğer dokusundaki
savunma hücreleri kişiden kişiye değişir.
İkinci neden de bireylerin genel bağışıklık sistemlerinin
gücüdür. Zayıf bağışıklık sistemine sahip bireylerin daha kolay hasta olmaları
kaçınılmazdır.
Altta yatan KOAH ya da akciğer kanseri, şeker hastalığı,
bağışıklık sistemini baskılayan AIDS, lösemi, lenfoma gibi hastalıklar ve ya
tedaviler, organ nakli yapılmış olması, bilinç kaybı, sigara-madde kullanımları
ve ileri yaş risk oluşturur.
Bir diğer neden de hastalık oluşturan mikroorganizmanın gücü
yani hastalandırma kapasitesidir.
Tüm bu faktörler kişinin akciğer enfeksiyonu olup olmamasını
ve hastalığın şiddetini belirler.
Halsizlik, ateş, öksürük, balgam, göğüs ağrısı, solunum
sıkıntısı gibi sık görülen bulgular dışında baş ağrısı, eklem ağrıları, karın
ağrısı, ishal, bilinç değişiklikleri gibi spesifik olmayan bulgular da
oluşabilir.
Hastanın öyküsü, şikayetleri, fizik muayene bulguları,
görüntüleme yöntemleri ile akciğerin değerlendirilmesi ve gerekli görülür ise
alınan balgam örneğinin mikrobiyolojik incelemesi ile tanı koyulur ve düşünülen
etkene göre tedavi düzenlenir. Tedavide kullanılan ilaçlar ve tedavi süresi
akciğer enfeksiyonuna neden olan etkene göre değişir.
Zatürreye neden olan bazı mikroorganizmalardan (pnömokok,
influenza gibi) aşı ile korunmak mümkün olduğundan, risk grubunda olanların aşı
açısından değerlendirilmek üzere hekimlerine danışmaları, olası
komplikasyonları önlemek adına önemlidir.
Sağlıcakla kalın.