Merhaba sevgili Karadeniz okurları; bugün sürekli düşünülen
şeylerden (obsesyon) ve bu düşünceleri bastırmak adına yapılan ritüellerden
(kompulsiyon) bahsedeceğim.
Halk arasında ‘OKB, obsesif, takıntılı’ gibi etiketlemelerle
varlığını sürdüren bu bozuklukta bireyler kontrol edemedikleri düşünceleri,
korkuları veya imgeleri saplantı halinde yaşarlar. Bu durum hem kendileri hem
de çevresindekiler için son derece rahatsız edici olabilir.
Günlük yaşamda herkes bazı konular hakkında endişe, korku ve
takıntılara sahip olabilir. Birçok insan ortaya çıkan bu duygularla baş
edebilir ve yaşamını etkilemelerini izin vermeden çözüme kavuşturabilir. Ancak
bazı kişiler gerçeklik duygusunu kaybetmeden doğru olmadığını bilmesine rağmen
takıntılı düşüncelere sahip olabilir.
Obsesif kompulsif bozukluk; takıntılı düşüncelerin günlük
hayatı, hatta yaşamsal faaliyetleri etkileyecek düzeye gelmesinden ötürü ortaya
çıkan ruhsal bir hastalıktır.
Takıntılı düşünce ve dürtüler anlamına gelen ‘obsesyon’ ile
yineleyici zihinsel eylemler ve davranışlar anlamına gelen ‘kompulsiyon’ bir
araya gelmesi hastalığı oluşturur. Obsesyon, yani kişinin zihninden
uzaklaştıramadığı düşünce ve dürtüler, kişinin isteği dışında gelişir. Kişi
bunları mantık dışı olarak değerlendirse de düşünmekten kendini alamadığı için
yoğun sıkıntı yaşayarak huzursuzluğa ve dolayısıyla anksiyeteye sahip olur.
Obsesyonların yarattığı huzursuzluğu ve sıkıntıyı ortadan kaldırmak amacıyla da
yineleyici davranış ve zihinsel eylemler geliştirir.
Genel olarak kadınlarda daha sık olarak görülen obsesif
bozukluk erkeklerde genellikle erken yaşlarda oluşur.
Nedenleri:
OKB’nin nedeni net olarak bilinmese de biyolojik ve çevresel
faktörlerin hastalığın gelişiminde önemli orandı rol oynadığı bilinmektedir.
Biyolojik Faktörler: Vücudun normal işleyişinde devam
edebilmesi için beyindeki milyarlarca nöronun (sinir hücresinin) birbirleriyle
iletişim kurması gereklidir ve nöronlar elektriksel sinyallerle etkileşim
sağlar. Nörotransmiterler adı verilen özel kimyasallar, bu elektriksel
mesajların nörondan nöronlara taşınmasına yardımcı olur.
Obsesif kompulsif bozukluk durumunda, beynin belirli
bölümlerinde aşırı aktivite bulunmaktadır. HastaOKB semptomlarını yaşadığında
ise beyin daha da aktif hale gelir.
Çevresel Faktörler:
Hastalık,
Sevilen birinin kaybı,
Taciz,
Yaşam durumundaki değişiklikler,
İlişki kaygıları,
İş veya okulla ilgili değişiklikler veya sorunlar.
En Yaygın Obsesyon Belirtileri:
Hata yapmaktan korkulur,
Başkasına zarar vermekten korkulur,
Pislik ya da mikrop bulaşmasından korkulur,
Aşırı kuşku ve sürekli güven ihtiyacı vardır,
Simetri, düzen ve kusursuzluk dürtüsü hakimdir,
Günahkâr düşünmekten korkulur,
Sosyal açıdan kabul edilmez bir davranışta bulunmaktan ya da
rezil olmaktan korkulur.
En Yaygın Kompulsiyon Belirtileri:
Değeri olmayan nesneleri toplama ve biriktirme,
Yapılacak işleri belirli bir sayıda ve belirli sıraya
sokarak yapmak,
Belirli cümleleri, kelimeleri ya da duaları tekrarlamak,
Yemeklerini belirli bir sıraya göre tüketmek,
Evdeki eşyaları ya da kişisel eşyalarını belirli bir biçimde
düzenlemek,
Günlük rutin işleri yaparken yüksek sesli ya da içinden
sürekli sayı sayma isteği vardır.
Kilit, ütü, ocak, elektrik gibi kapanması gerekli olan
eşyalar sürekli kontrol edilir.
El sıkışmamak, kapı tokmağını tutmamak.
Tekrar tekrar el yıkama, duş alma.
Rahatsız edici, akıldan çıkmayan ve uykuyu bölen
görüntülere, kelimelere ya da düşüncelere takılma.
Soru ve görüşleriniz için benimle iletişime geçebilirsiniz.
Instagram: psk.benaydiyadin