TMO’NUN DA FİYAT DA GECİKMEMESİ GEREKİYOR.
2022 ürünü fındıkta; “Neler oluyor? Neler bitiyor? Önce
bitenlere bakalım: Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda her ilde ayrı ayrı
oluşturulan Rekolte Tahmin Komisyonları 20 Haziran-8 Temmuz arasında bahçeleri
gezdi, rekolteleri üç aşağı beş yukarı belirleyerek
işlerini bitirdiler.
Cem eyleyerek açıklaması için de Tarım ve Orman Bakanlığı’na
gönderdiler.
Bakanlığın temmuz ayı bitmeden Türkiye rekoltesini
açıklaması bekleniyor.
Edindiğimiz istihbarata göre rekolte fena değil. Hele hele
Orta ve Doğu Karadeniz’de.
Komisyonların tespitine göre bu yıl dallarda çotanaklar daha
fazla. Havaların son dönem gelişimine çok yararlı geçtiği için de randımanlarda
artışlar bekleniyor.
Ezcümle; 740 bin hektarlık alandaki tespit 700 bin tonun
üzerinde, 750 bin tonun yakınında…
Ama elin oğlunda (diğer üretici ülkelerde) 740 bin hektar
fındıklık olsa, buralarda en az 1 milyon 500 bin ton fındık üretebileceğini
hesap edince, üzülmüyor da değilim!
*
Gelelim önce üreticisinden tüketicisine, tüccarından TMO’ya,
ihracatçısından ithalatçısına, STK temsilcisinden milletvekiline kadar herkesin
dilinden düşürmediği fiyata…“3 dolar” diye diyerek adeta sabitlenen fiyatın
tabanı aşağı yukarı belli oldu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nebati’nin önce Kur Korumalı
Mevduat, sonra o da yetmeyince Gelire Endeksli Senet hesabı ile frene basarak
gazını almaya çalıştığı, ancak başaramadığı döviz aldı başını gidiyor.
Bu da dolar üzerinden 50 randımanlı fındık fiyatının 52 TL
civarında olması gerektiğini ortaya koyuyor. Yani Ordu’nun plakasında…
Ama “Samsun’un 55 olmalı” diyen de var, “Fındık Trabzon’un
61’ini bile hak ediyor” diyen de…
“45 TL’den altında olsa” diyerek ellerini oğuşturanlar da!
*
Peki bizim her daim “3 aşağı, 5 yukarı” tespitine
sığındığımız, kimilerinin de “taban” kabul ettiği, piyasaya olabildiği kadar da
yön veren fiyatı kim açıklayacak?
“Arz-talep dengesinin bozulduğu hallerde piyasaya devlet
adına müdahil olacak” diye tarif edilen, ancak bundan uzaklaştığı da olan, kısa
adı ile TMO, yani Toprak Mahsulleri Ofisi.
Fındık Dairesi Başkanlığı’nı Enver Şimşek’in yaptığı, Ahmet
Güldal’ın genel müdürlüğündeki TMO…
Her geçen yıl üstlendiği işin ve yüklendiği sorumluluğun
hakkını daha verim ve kaliteli olarak veren Enver Şimşek’in ekibi yılın 12 ayı
fındık bahçelerinden eksik olmuyor.
Fındık sanayici ve ihracatçısı, Eski UFK Başkanı ve halen de
Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanlığını sürdüren Sebahattin Arslantürk’ü
örnek almışçasına “bahçeden boğaza kadar” fındıkta olup bitenleri yerinde ve
zamanında inceliyor, araştırıyor ve ona göre de değerlendirme yapıyor.
TBMM’de oluşturulan ve başkanlığını Giresun Milletvekili
Cemal Öztürk’ün yaptığı Fındık Komisyonu’ndan gelen önerileri de dikkate
alıyor.
Sonuçta da bir fiyat açıklıyor.
Geçen yıl 26.00-27.00 TL açıklamıştı. Gerçek enflasyonun
yüzde 100’den aşağı olmadığı gerçeği üzerinden hareket ederse (ki öyle
gözüküyor), fındık fiyatı banko Ordu, plase Samsun’dur.
*
Yeri gelmiş iken Enver Şimşek’e, dolayısı ile TMO’ya, dahası
Devlet-i Aliyye’ye fiyat ile ilgili acil bir önerimiz var.
O da, Doların bugünkü kuru aşağı yukarı Ordu’nun plakasına
denk düşecek fiyat için uygundur.
Ama yarın, hatta 5-10 gün sonra ne olacağı belli olmaz?
Yukarı vurur mu? Vurur! Vuracak gibi de duruyor.
O zaman şimdiki 3 dolar karşılığı olan TL yeterken, fiyatın
açıklaması geciktirilir ise yetmeyecek, belki de Trabzon’un plakasını gündeme
taşıyacaktır.
Diyeceğimiz odur ki, fiyatı bir an önce açıklamak TMO’nun,
dolayısıyla devletin, hatta sektörün her kesiminin yararınadır.