Geçen hafta içinde bir günlüÄŸüne Samsun’a gittik. Samsun’da Karadeniz Tarımsal AraÅŸtırma Enstitüsü’nün tarım ve enerji konusunda yaptığı çalışmaları okumuÅŸtuk. 1500 dönümlük bir alanda kurulu bu kurum, tam bir ‘üniversite’ gibi çalışıyor; zaten gerektiÄŸinde Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile birlikte çalışıyor. Hocaları çok beÄŸendim; hepsi akıl küpü… Kenevir (kendir) için çok kafa yoruyorlar. Tohumlardan çıkan bitki, henüz sarımsak-soÄŸan boyutundaydı; ancak sonbahara doÄŸru 150 santimi buluyormuÅŸ…
Orada bir çok öÄŸretim üyesi ile tanıştık. Bunların biri de üniversiteden Doç. Dr. Selim Aytaç idi.
Beni heyecanlandıran sözleri ÅŸu oldu:
“Üç yıl içinde Türkiye'nin milli kenevir tohumu çeÅŸidini üreteceÄŸiz. Bunu çıkardığımız zaman olayın narkotik boyutunu deÄŸil, faydaları boyutunu konuÅŸacağız artık.”
Bunun ne anlama geldiÄŸini yerimin ölçüsünde açıklamaya çalışacağım.
Bu konuyu ileriki günlerde köÅŸemde yine görebilirsiniz. Çünkü bir çok faaliyet sürdürülüyor bu konuda.
Doç. Dr. Aytaç Bey, bu konuÅŸmayı Karadeniz Tarımsal AraÅŸtırma Enstitüsü MüdürlüÄŸünce düzenlenen "Endüstriyel Kenevir GerçeÄŸi" konulu panelde yaptı. Kenevirin uyuÅŸturucu özelliÄŸinin bulunması nedeniyle ekim alanlarının dünyada ve Türkiye'de azalma hatta yok olma noktasına geldiÄŸine iÅŸaret etti. Kenevirden baÅŸta tekstil olmak üzere 3 bin ürün elde edildiÄŸini vurgulayan Aytaç, ÅŸunları dile getirdi:
"Kenevirin kullanıldığı ürünler aslında saymakla bitmez. Hayatın her alanında kenevir faydalanabilir bir üründür. Kenevir tohumlarının birinin içinde uyuÅŸturucu madde özelliÄŸi var. Buraya takılmamak lazım. Çünkü faydaları o kadar çok ki tarımsal faydadan tutun da endüstriyel faydalara, gıda anlamında ve ilaç anlamında çok faydası olan bir ürün. O bakımdan Türk tarım sistemi içinde deÄŸerlendirilmesi gereken bir bitki."
Kenevir üretiminde Türkiye'nin kaybettiÄŸi zamanı hızla kazanması gerektiÄŸinin altını çizen Doç. Dr. Aytaç, "Türkiye'de kenevir üretimini eski haline getirmeliyiz. Ä°çinde uyuÅŸturucu maddesi olmayan endüstriyel ürün haline getirerek katma deÄŸeri yüksek bir ürün olarak ekonomiye kazandırmalıyız. Hem iç tüketimde hem de ihracat olarak kullanabileceÄŸimiz bir üründür." 1930’lara kadar özellikle Kastamonu’da çok ekiliyormuÅŸ, saplarından halat urgan yapıyorlarmış…
Doç. Dr. Aytaç, Fransa'nın hem tohumculuk hem de endüstriyel anlamda kenevir üretiminde dünyada birinci sırada yer aldığını belirterek, "Ondan sonra Çin ve Ä°srail geliyor. Kanada’yı da unutmamak gerekiyor. Bu ülkeler özellikle ilaç üretimi konusunda çalışıyor. Amerika BirleÅŸik Devletleri'nde kanunlar çıkartılarak kenevir ekimi artırılıyor. Yani dünya bu konuda tırmanışta bizim ucundan onları yakalamamız lazım. Kenevirle ilgili kanunlarımızı yenilememiz lazım" ifadelerini kullandı.
Doç. Dr. Aytaç, esrarsız kenevir tohumu üretebileceklerini vurgulayarak ÅŸöyle konuÅŸtu:
"Esrarı çok az üreten kenevir çeÅŸitleri dünyada var. Biz mısır gibi keneviri tarlaya ekeriz, alıp kötü amaçlı kullanmak isteyen, hiçbir fayda saÄŸlayamaz. Çünkü bunların içinde uyuÅŸturucu madde özelliÄŸi çok az, buna endüstriyel kenevir çeÅŸidi diyoruz. Avrupa'da 58 tane esrarı çok düÅŸük kenevir çeÅŸidi var ama bizim ülkemizde yok. Biz üniversite ve Karadeniz Tarımsal AraÅŸtırma Enstitüsü olarak ortak bir çalışma baÅŸlattık, birkaç yıl içinde esrarsız kenevir tohumu üreteceÄŸiz. Sera ve laboratuvar ÅŸartlarında hemen hemen her bitkiyi analiz ediyoruz. Üç yıl içinde Türkiye'nin milli kenevir tohumu çeÅŸidini çıkaracağız. Bunu çıkardığımız zaman olayın narkotik boyutunu deÄŸil, faydaları boyutunu konuÅŸacağız."
Samsun'da 2 gün süren panele Ä°stanbul’dan eski milletvekili mühendis Yalçın Koçak baÅŸkanlığındaki bir heyet de katıldı. Koçak keneviri ilk olarak danışmanı olduÄŸu Ä°stanbul Aydın Üniversitesi’nde gün boyu süren bir çalışma ile gündeme getirmiÅŸti. Daha sonra Kastamonu Üniversitesi’nde son olarak Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde gündeme taşıdı.
Panelin ardından Samsun’un Vezirköprü ilçesine geçtik, Narlısaray Mahallesi'nde (köyünde) ÅŸimdiye kadar bir kiÅŸinin ektiÄŸini kenevir tarlalarının bu yıl 27’e çıktığını öÄŸrendik. Bu tarlalar 5-10 dönüm arasında deÄŸiÅŸiyor.
Bu arada geçen yıl bir genelge ile 19 ilde kenevir ekimine izin verilmiÅŸ, ancak ekimi çok disiplin altında tutuluyor.
19 il arasında Ordu da var… Trakya bölgesi yok.
Not: Kenevirin ne olduÄŸunu, sanayide nasıl kullanıldığını, kanser tedavisinde üzerinde çalışıldığını…öÄŸrenmek için Hürriyet yazarı Yalçın Bayer’in önceki PerÅŸembe ve Cuma (3, 4 Nisan Yeter Siz Milletin) günlü yazılarını mutlaka okumalısınız. Konsept danışmanı Dr. Yalçın Koçak’ın olarak yer aldığı Erdem UlaÅŸ’ın ‘Mucize Bitki Kenevir’ kitabınıda temin etmek için www.kenevirturk.com’dan bilgi alabilirsiniz.