Türkiye, fındık üretim ve ihracatında dünya birincisi. Bilindiği gibi 2008 yılından itibaren devlet fındıkta müdahale alımları yapmaktan çekilerek bunun yerine alan bazlı desteklemeler yapmaya başladı. Bununla birlikte fındığını hemen satmak istemeyen üretici, ürününü evinde ya da emanete bırakarak bekletmek durumunda kalıyordu. Ancak burada emanete bırakılan fındık aynı zamanda piyasada işlem görmeye devam ediyordu ve fındık üretim ve pazarlamasında bazı sorunlar da mevcuttu. Fındık fiyat politikasının oluşmasında olumlu katkı sağlayacak olan ve uzun yıllardır üzerinde konuşulan "Lisanslı Depoculuk" uygulaması hayata geçirildi. Sektörde arz fazlalıklarının engellenmesi, fiyatın serbest piyasa koşullarında oluşması, ürünün kalite ve standartlara uygun olma zorunluluğu, sigortalanması, oluşan risklerin borsa tarafından tazmin edilmesi, üreticinin ürün senetleri karşılığında kredi çekebilme olanağı, ihracatçının fiyat değişimlerinden korunabilmesi, sanayicinin hammaddeye istediği zaman ulaşabilmesi gibi birçok konuda lisanslı depoculuk sistemi (LDS) önemli bir role sahiptir. LDS ve ticaret borsaları (ürün ihtisas borsaları), entegre çalışan sistemlerdir... Tarım ürünlerinde görülen fiyat dalgalanmalarının üretici, sanayici ve bu ürünlerin ticareti ile uğraşan kesimin üzerinde yaratacağı fiyat riskini en aza indirebilmek ve kendilerini koruma altına alabilmektir. Lisanslı depoculuk faaliyete geçtiği andan itibaren fındık fiyatını beğenmeyip ürününü bekletmek isteyen üreticiler, bu depolardan iki yıl boyunca yararlanabileceklerdi. Ama üretici depolara ilgi göstermedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ve Ordu İl Özel İdaresi’nin ortaklığı ile kurulan ve Türkiye’nin ilk lisanslı depoculuk şirketi olan Lisanslı Depoculuk A.Ş. (LİDAŞ)'nin 25 bin ton kapasiteli tesisine açılış sırasında 2 ton temsili fındık alınarak depolara bırakıldı ama üzerinden bir ay geçmesine karşın üreticiler bir daha depolara uğramadı. LİDAŞ tarafından Ünye’de kiralanan 25 bin tonluk depo, 'Lisanslı Depoculuk' uygulamasının ilk örneği. 'Yetkili Sınıflandırıcı Lisansı'na sahip olan Ünye Ticaret Borsası’nın laboratuvar testi ve sınıflandırmasına tabi tutulan ürün karşılığında LİDAŞ tarafından fındık üreticisine 'ürün senedi' verilecek. Bu ürün senedi ile vatandaş fındığını istediği zaman depodan geri alıp satışını yapabilecek. İsterse bu ürün senedini bir başka fındık alıcısına satabilecek. Ürün senedini alan firma ya da ihracatçı senette belirtilen cins ve miktardaki fındığı depodan kendisi doğrudan teslim alacak. Fındıkta şu anda bir müdahale kurumu bulunmuyor. Yani fındık serbest piyasanın elinde bulunuyor. Eylül-Ekim aylarında fındığını ‘bekletecek yerim yok’ endişesi ile emanet usulü fındık manavlarına ve büyük tüccarlara bırakan üreticilerin artık fındıklarını bırakabilecekleri depolar var. Üreticiler bu depoları tercih ettikleri takdirde piyasalarda da olumlu bir hava esecek ve fındık fiyatlarında yükseliş mümkün olabilir. Üretici bu sisteme sahip çıkarsa daha da güçlü olur diye düşünüyorum. Daha pilot bir çalışma olan fındıkta ilk lisanslı deponun 2012 fındık hasat döneminden sonra faaliyete geçmesi nedeniyle üreticilerin çoğunun fındığı elinden çıkardığı düşünüldüğünden dolayı ilgi olmadığı sanılmaktadır. Gelecek yıl lisanslı depoculuk sisteminin kullanımının yaygınlaşacağı umut ediliyor. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde 'Elektronik Ürün Senedi' uygulamasına geçilerek, elektronik ortamda da ürünler alınıp satılabilecektir.