Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi kesimini temsil eden TÜRK-İŞ'i ve işveren kesimini temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'nu (TİSK) 29 Haziran Çarşamba günü toplantıya davet etmişti. İşçi, işveren ve hükümetten 5'er temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan komisyon, 2022'nin ikinci altı ayında asgari ücrete yapılacak artış için bugün toplanıyor.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2016 yılından beri ilk kez bugün ara yıl zammı için masaya oturdu.

Komisyon üyeleri peş peşe açıklama yaparken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin asgari ücrete ek zam oranının yarın ( 30 Haziran Perşembe ) açıklanacağını belirtti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in açıklamaları:

Türkiye geçtiğimiz Aralık ayı sonunda tarihi bir Asgari Ücret sözleşmesine imza atmış bulunuyordu. Bundan tüm toplum memnun olmuştu. Asgari ücret başkanın da vurguladığı gibi sadece asgari ücretle değil toplumsal etkileri olan bir ücret birimidir. Asgari ücretin üstünde çalışanlar da ücretlerini yukarı doğru çekmek zorunda hissettiği hiyerarşik yapı var. İşverenler bu düzenlemeyi yapmak zorundadırlar. Bugün pandemiden sonra büyük bir sorunla karşılaştık. Dünya büyük bir sorunla karşı karşıya. Emtia, ulaştırma zincirlerinin kopması şeklinde biçimlendi. Bunun Türkiye'ye yansımaları daha fazla oldu. 50 milyar Dolar enerji kaynaklarına ayrılan para bu sene 100 milyar doları geçmiş durumdadır. Nasıl büyük bir sorunla karşı karşıya olduğumuzu 50 milyar dolarlık fark üzerinden görmek mümkün. Dövizdeki dalgalanmanın ekonomideki negatif etkisini baz aldığımızda enflasyonun gerçek sebeplerini görmemiz mümkün. Herkesin bileceği gibi enerji kaynaklarının düzenlenmesi kendi irademizle yapmamız mümkün değil. Petrol 40 dolardan 120 doların üzerine çıktığı dönemden geçtik. Türkiye'nin yakaladığı 7.3'lük büyüme Türkiye'nin üretim gücünün arttığının göstergesidir. Büyümenin iç talebe doğru değil, ihracata dayalı bir büyüme olmasıdır. Bu üretimdeki gücümüz Türkiye'nin gelecekte bu sorunları aşmasına dönük sağlıklı bir pencere içerisinden bakılmasının kaynaklarını göstermektedir. Enflasyon var ama biz enflasyonu üreterek, ihracat yaparak aşacağız. Döviz üreterek aşacağız. IMF'in kapıları çalınıyordu. Türkiye çok şükür orada değil, o kapıları çalmayacak yerdedir.

Bazı ülkeler üretim içerisinde değil durgunluk içerisinde enflasyon yaşıyor. Stagflasyonist ortam demektir. Türkiye buradan çok uzaktadır. Türkiye imkanlara sahip bir ülkedir.

Enflasyonun gelir dağılımını bozucu etkisi. Gelir dağılımını etkileyen iki mekanizma vardır. Rekabetçi piyasa ortamı muhtelif sektörler arasındaki rekabetin düzenleyici etkisiyle çözülür. Çalışanlar enflasyon karşısında kendi gelirlerini değiştiremediği için sosyal devlet devreye girmelidir. Çalışanlarımızı, emekçilerimizi koruyacak sosyal devlet tedbirlerini devreye sokmak mecburiyetindeyiz. Hep asgari ücretin normal sürede toplanması gerektiğini söylemiştim. Bugün geldiğimiz ortamda çalışanlarımızın enflasyon karşısında korunması bizim görevimizdir, bunu yapmak zorundayız. Bu konuda da elimizdeki en iyi araç asgari ücreti yeniden belirlemektir. 6.5 milyona yakın bir kesimi oluşturuyor. Onlarla sınırlı değil, onların üstünde Maaş alanlarda da pozitif etki yapacaktır.

Türkiye'nin ilk 1000 içerisindeki örgütlü işyeri sayısı yüzde 13-14'tür, bu çok ciddi sorundur. Türkiye'nin emekçilerinin örgütlenmediği zaman ücretler asgari ücret düzeyine sıkışıp kalmaktadır. Bunun için örgütlenmenin önünü açmamız lazım. Sendikalaşmayla ilgili engellemeleri kaldıracak çalışmaları yapıyoruz. Yasal engelleri, gerekçeleri öne süren işletmelerin negatif tavrını aşacağız. Bütün Türkiye'nin bilmesi lazım, Çalışma Bakanlığıyız, çalışanlarımızı korumak zorundayız. Örgütlenme özgürlüğünü kısıtlayan zihniyeti yıkmamız lazım. Komisyon çalışmalarının yarın sonuçlanacağını ümit ediyorum. Sosyal transfer yapma imkanını da bulmuş olacağız.

Türkiye'nin büyük kuruluşları kârlarını yüzde 137 artırdılar. Faaliyet kârı ile kârlarını artırıyorlar. Türk sanayisi faaliyet içerisinde kâr ediyorlar. Bu kârlarını emekçi ve çalışanlarla paylaşmak durumundayız. Üretimde sosyal barışı sağlamadan büyümeye devam edemez, üretmeden büyümesi mümkün değildir. Paylaşarak büyüyeceğiz. Konjonktürel yaşanan dalgaların negatif etkilerini ortadan kaldıracağız. Sağlıklı, çalışanlarımızı memnun eden netice alırız. 

TİSK Genel Başkanı Burak Akyol'un açıklaması: "Sık gündeme gelen Emtia, enerji fiyatları dünyada ve ülkemizde kolay olmayan belirsiz dönemlerden geçiyoruz. Asgari Ücret yıllık belirleniyor ama güçlü mutabakatla ara bir Zam ihtiyacında mutabık olduk. Buraya severek isteyerek geldik. Vatandaşlarımızın taleplerinin karşılanması için buradayız. Yanı başımızda bir savaş var. Vatandaşlarımızı etkiliyor, işi sahiplerini ve şirketleri de etkiliyor. Dengeli bir asgari ücret tespiti yapılması konusunda TİSK elini taşın altına koyacaktır. 20-30 yıldır konuşulan bazı şeyler hayata geçti. Çok güzel bir yüzde 50 net zam yapıldı. Asgari ücretten vergi alınmaması konusunu bu komisyon hayata geçirdi."

Türk İş Başkanı Ergün Atalay'ın açıklaması: "Uzun yıllar sonra ilk defa asgari ücretle ilgili bir toplantı yapıyoruz. Haziran ayı sonlarına doğru. Son 5 aydır enflasyonda olan yüksek artış özellikle gıdada olan yüksek artıştan kaynaklanan bir iş. Bizi buraya davet ettiğiniz için teşekkür ediyorum. 3600'ü uzun yıllar çalıştınız, düzenleme var. Asgari ücrette Ocak'ta güzel zam yaptık ama gıdadaki enflasyonla eridi. Sabit gelir, dar gelirli, emekli ve çalışanlar en büyük sıkıntıyı çeken kesimler. Savaş, kovid bitmedi biliyorum. Bizim burada son geçen hafta Cumhurbaşkanını ziyaretinin ardından bu toplantı organize edildi. Temennim oluşan enflasyon çerçevesinde kamuoyunu, asgari ücretliye nefes aldıracak bir düzenleme olur diye arzu ediyorum. "

 TÜRK-İŞ'İN ASGARİ ÜCRET TALEBİ 

Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda talep edeceği ‘ara zam' oranını Sözcü gazetesine açıkladı. Yılın ilk 6 aylık döneminde enflasyonun yüzde 40 civarı gerçekleşmesinin beklendiğine dikkat çeken Atalay, “6 aylık enflasyon ne kadar olursa biz gerçekleşen o enflasyon kaybının asgari ücrete aynen yansıtılmasını istiyoruz” dedi.  Asgari ücrete yüzde 40 zam gelirse maaşlar 5.954 TL'ye yükselecek. 

 MEVCUT ASGARİ ÜCRET NET 4 BİN 253 LİRA

 2021'de brüt 3 bin 577 lira, net 2 bin 825 lira olarak uygulanan asgari ücret yüzde 50'lik artışla 2022 yılı için brüt 5 bin 4 lira, net 4 bin 253 lira olarak belirlenmişti. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 5 bin 879 lira 70 kuruş düzeyinde. Bunun 5 bin 4 lirasını brüt asgari ücret, 775 lira 62 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 100 lira 8 kuruşunu ise işveren işsizlik sigorta fonu kalemi oluşturuyor.

GELİR VERGİSİ ALINMIYOR

Bu yılki asgari ücret çalışmaları sırasında tüm ücretlerde asgari ücrete kadar olan bölümün vergi dışı kalması yönünde de uzlaşı sağlandı. Bu nedenle asgari ücretten artık Gelir Vergisi alınmıyor. 

NASIL UYGULANACAK?

Asgari ücretin brüt rakamı 5004 TL olarak uygulanıyor. Bu rakamdan Ocak ayından bu yana gelir ve damga vergisi alınmıyor. Sadece işçi için SGK primi olarak yüzde 14 kesinti ve işsizlik sigortası fonuna da yüzde 1 oranında kesinti yapılıyor. Toplamda 750,60 liralık bir kesinti sonrasında net ücret 4.253 TL olarak ödeniyor.

YENİ ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLACAK?

5004 liralık asgari ücret üzerinden ayrıca işveren SGK payı olarak yüzde 15.5 oranında kesinti yapılıyor. Ayrıca yüzde 2 oranında da işsizlik sigortası fonuna kesinti yapılıyor. Bu kesintilerin toplamı da 775 lira 62 kuruşu buluyor. Hem işçi hem de işverenden yapılan kesintiler toplandığında rakam 1.626,22 TL'lik bir miktara ulaşıyor. 

Bu miktarın işsizlik sigortası fonunda karşılanarak belli bir süre kamu tarafından alınmaması formülü ile birlikte asgari ücret için 5.879,62 TL tutarında bir miktara ulaşmak mümkün oluyor. Bu formül işletildiğinde işverene yük getirmeden asgari ücrete bir ara zam yapılmış olacak. Bu formülün dışında öne çıkan diğer formül ise yıllık enflasyona tamamlama şeklinde olacak. Orada da yüzde 50.5 oranındaki yıl başında yapılan artış oranının yıllık enflasyona tamamlanması sağlanacak. Bu durumda artış yüzde 26 civarında olacak ve net asgari ücret 5.363,53 liraya kadar ulaşacak. Burada da yine işsizlik sigorta fonundan destek yapılması söz konusu olabilecek.

3 İHTİMAL ÜZERİNDE DURULUYOR

Bu gelişmelerin üzerine asgari ücrete ne kadar zam yapılacağı merak konusu oldu. Milyonlarca kişiyi ilgilendiren bu artış için ekonomi kurmayları üç ihtimal üzerinde duruyor.

1. PRİM FORMÜLÜ

-Kesintiler net ücrete eklenebilir.

-Net asgari ücret: 4.253
İşçi için kesinti toplamı: 751

-Brüt asgari ücret: 5004 TL

2. 6 AYLIK ENFLASYON FORMÜLÜ

6 aylık enflasyon oranında artış yapılabilir.

4.253 X % 39,67= 1.687

4253 + 1.687= 5.940 TL

3. YILLIK ENFLASYONA TAMAMLAMA FORMÜLÜ

Yıl başında yapılan yüzde 50,5 oranındaki artış Temmuz'da yıllık enflasyona tamamlanabilir.

Yüzde 75- Yüzde 50,5 = Yüzde 24.5

4.253 X % 24,5= 1,042

4.253+1.042= 5.295 TL

 CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: ÇALIŞMAYI HAFTA SONUNA VARMADAN BİTİRECEKLER

 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kabine Toplantısı'nın ardından, "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımızdan işveren tarafıyla görüşülerek asgari ücretin yeniden değerlendirilmesini istedim" bilgisini paylaşarak, "Çalışma Bakanım, Asgari Ücret Tespit Komisyonuyla bir araya gelecekler ve bu çalışmayı da bu hafta sonuna varmadan inşallah bitirecekler" ifadelerini kullanmıştı.